De Grote Treinreis

Lieve mensen,

Sorry voor het lange wachten op een nieuw verhaal, maar de afgelopen weken heb ik niet tot nauwelijks toegang gehad tot Internet. Ofwel vanwege een regime dat de toegang tot Internet blokkeert, ofwel vanwege te weinig tijd om een degelijk verhaal te kunnen schrijven. Zlefs nu schrijf ik deze blog in mijn VU e-mail, omdat de Chinezen me de toegang tot Gmail en Facebook weigeren. De afgelopen 5 weken zijn ook behoorlijk intensief geweest, een tijd waarin we ontzettend veel indrukken hebben opgedaan, en behoorlijk wat steden en dorpjes hebben gezien. Zo veel, dat ik heb besloten om de afgelopen tijd op te splitsen in twee berichtjes, dus jullie kunnen de komende week nog een verhaal verwachten J We hebben de hele Trans-Siberische treinreis afgelegd, steden door heel Rusland Rusland gezien, het Baikal meer bezocht, door Mongolie gereisd en ook Noord-Korea mogen ervaren. Dit verhaal zal zich vooral toesplitsen op de Trans-Siberische treinreis.

18 oktober was een regenachtige dag in Moskou, een goeie dag dus voor ons om te vertrekken, en te beginnen aan een heel nieuw avontuur: de Grote Treinreis! Aangekomen op het station zien we al snel dat deze trein een stuk minder mooi is dan de nachttrein die ons van St. Petersburg naar Moskou bracht. De gordijntjes waren vergeeld, de bankjes (wat ook meteen de bedden zijn) waren een stuk harder, en over de WC zal ik het maar helemaal niet hebben. Dit was de trein die ons in 63 uur zou brengen naar Krasnoyarsk, een van de grotere steden in Siberie. De eerste paar uur vande reis deelde we onze coupe met 2 Moskouse studenten, waarvan er 1 nog een aardig woordje Engels kon. Hierdoor begrepen we het reilen en zeilen in deze trein een stuk beter. Helaas verliet deze jongen ons al na 5 uur, en de overige 57 uur hadden we minder geluk. Al snel gingen de spijkerbroek en schoenen uit en de trainingsbroek en de slippertjes aan, om toch nog een beetje op de locals te lijken. Want daar waren er veel van. Aangezien het laagseizoen was, zaten we in een trein met nagenoeg alleen maar Russen, die het maar raar vonden dat we deze trein voor onze lol namen. Niet heel vreemd natuurlijk, ik zou raar opkijken als buitenlanders de trein naar Maastricht (het dichtsbijzijnde alternatief) namen, puur voor de trein! De tijd
aan boord gaat verbazingwekkend snel, al vermaak je je de hele tijd alleen maar op "ouderwetse" manieren met lezen, schrijven en muziek luisteren. Zo kwamen we de komende 3 dagen prima door, gecombineerd met ons dagelijkse “uitstapje” naar de restaurantiewagen voor een biertje of 2. Onze coupe-genoten wisselden zich af; onder andere een studente uit Omsk en een Ingenieur uit Novosibirsk passeerden de revue. Beiden konden beter Engels spreken dan ze beweerden, maar schijnbaar zijn Russen toch wat verlegen mensen. en duurt het even voordat ze los komen. De bedden waren zoals gezegd niet optimaal, maar naarmate de reis vordert leer je er steeds beter op slapen, jezelf wurmend in de voor ons toch wat te kleine bedjes. Verder heb ik nog nooit zo veel instant-noodles gegeten of zo veel thee gedronken als gedurende deze treinreis, maar veel verder kan je ook niet komen met alleen maar warm water tot je beschikking.

De omgeving is, zodra je de Ural overgestoken bent, opvallend eentonig. Als je gaat slapen zie je uitgestrekte vlakke toendra bezaaid met naaldbomen, als je wakker wordt lijkt het net alsof je niet verplaatst bent. Zo snel gaat het dan ook niet, met een gemiddelde snelheid van slechts 70 kilometer per uur over 4000 kilometer. Dat is dus alsof je non-stop van Amsterdam naar Barcelona en terug rijdt over de Beneluxbaan.
Veel tijd in de trein heb ik doorgebracht in mijn Aureus-trainingsbroek en –vest, schrijvend in een Ersnt & Young boekje en luisterend naar muziek uit Deloitte boxjes, dus het leek alsof ik deze reis gesponsord aan het maken was. De Commercial Officer van Aureus kan haar sponsoren dan ook mededelen dat hun exposure zich heeft uitgebreid naar de Siberische vlaktes ;)

Na 62 uur was het dan opeens zover, we kwamen aan in Krasnoyarsk, een stad met ongeveer 1 miljoen inwoners midden in Siberie. En er lag sneeuw! Je bent natuurlijk niet echt in Siberie geweest zonder dat je sneeuw hebt gezien en kou hebt geleden, dat konden we dus ook weer afvinken. We hadden geregeld dat we bij een gezin in huis zouden verblijven, dus even later bevonden we ons op de 10e verdieping van een flatgebouw, in het gezelschap van een vrouw die een lokale lerares Engels bleek te zijn. Na een heerlijke douche (was wel weer nodig na 3 dagen) voelde ik me weer herboren, en was ik klaar om de stad te gaan verkennen. We leerden dat Russen niet bijzonder goed zijn in afwateren, want tot 2 keer toe kreeg ik een plas modder over me heen door langsrazende auto's. Hier zou Joran met zijn TU Delft opleiding eens een paar projectjes moeten opzetten.
De volgende dag bezochten we de grootste attractie van Krasnoyarsk: Stolby National park, een park vol met allerlei rotsformaties. Het park lag nog half bedekt met sneeuw, wat het iets idylisch gaf. We liepen een kilometer of 12 heuvel op- en afwaarts, maar de highlight voor ons was een bezoek aan het huisje van een 70-jaar oude man, die hier al zijn hele leven woonde. We hebben uitgebreid met hem gepraat (met behulp van een vertaler) onder het genot van door hem zelfgemaakte vodka, over onze beide landen en over de Russische politiek. We leerden met verbazing dat zijn favoriete leider van de afgelopen 70 jaar Stalin was, een mening die veel Russen waarschijnlijk niet met hem zullen delen aangezien ongeveer alle beelden en portretten van deze man zijn vernietigd na zijn vertrek uit de politiek. Ook heb ik daar nog de faal van de reis (tot nu toe) begaan, door mijn schoenen zo dicht boven de kachel te zetten dat de zolen er afgesmolten... Op de terugweg liep ik dus met flapperende zolen terug richting de stad, om ze later weer provisorisch te lijmen met secondelijm. Op zich prima gelukt, zij het niet dat mijn zolen nu een stuk langer zijn dan mijn schoen zelf, aangezien ze opgerekt zijn door de warmte.

De volgende dag was het tijd voor etappe 2 van de treinreis, een 17 uur durende trip naar Irkutsk. Een eitje dus, vergeleken met de eerdere 62 uur ;) Dit keer hadden we geluk met onze plaatsen, we kregen een 2-persoons coupe aangewezen waar normaal gesproken de Provodniks (wagon beheerders) slapen. Ook zaten er nog 2 Australiers in dezelfde wagon, waardoor we nog wat internationaal gezelschap hadden. Het landschap veranderde langzaam naar een bergachtige omgeving, met her een der een meertje, en na een kort nachtje slap kwamen we alweer aan in Irkutsk, vooral bekend vanwege het dichtbij gelegen Baikal meer. Wederom verbleven we bij een lokaal gezin, dit keer een echtpaar die dol was op huisdieren. Vooral de kattenbak in de badkamer zorgde voor onaangename aromas terwijl je lekker aan het douchen was... De rest van deze aankomstdag brachten we door met het verkennen van de stad, waar eerlijk gezegd niet heel veel aan was. We liepen door de gebruikelijke “Lenin-straat” en “Karl-Marx-straat”, straatnamen die je in elke Russische plaats zal aantreffen, genietend van het ongebruikelijk warme weer van ongeveer +10.
Na een dagje Irkutsk was het tijd om te vertrekken naar het Baikal meer, de echte reden dat we gestopt zijn in Irkutsk. Met een klein mini-busje (Africa style, voor 14 personen, inclusief de vervallen staat) werden we in ruim 5 uur gebracht naar Olkhon Island, waarin ik meerdere keren dacht te zullen sterven. De weg erheen was deels vervallen, deels onverhard, er waren stukken dat we helemaal naast de weg reden; het eiland zelf kende totaal geen asfalt. Olkhon Island is een 70 kilometer lang eiland in het midden van het meer, met een inwoneraantal van slechts 1500 die pas 6 jaar beschikking hebben over vaste elektriciteit. De natuur was echter prachtig, in tijden heb ik niet zoiets moois gezien. Als je aan de kust over het water uitkeek zag je stijle kliffen, helderblauw water en mooie stranden, met in de verte besneeuwde bergtoppen. Achter je strekte zich het eiland uit met haar eigen Bergen, velden met her en der een hutje en grote sukken bos.
Ons verblijf hier was all-inclusive, dus we konden weer goed aansterken na al het schrale eten van de afgelopen weken. De temperatuur was inmiddels aanzienlijk gezakt, met middagtemperaturen van rond de 0 graden, zij het zonder sneeuw.

We verbleven 4 dagen op dit eiland, onzelf vermakend met wandel- en jeeptochten over het eiland. We hadden plannen om te gaan kamperen en “into the wild style” te leven, maar dit was toch iets te hoog gegrepen met nachttemperaturen ver onder 0 en een slaapzak gemaakt voor minimaal +10.
Zodoende reden we de eerste dag met een aantal mensen uit ons hostel in een oude Soviet 4x4 over het eiland, onderweg genietend van zelfgemaakte lunch met vis die je alleen in het Baikal meer kan vinden. De dag erna besloten we zelf op pad te gaan, om in 8 uur naar de andere kant van het eiland te lopen en terug. Dit was absoluut een van de hoogtepunten tot nu toejn. We liepen in 3,5 uur door vlaktes, bossen, sneeuw, over Bergen en door dalen, voordat we aankwamen bij de oostkust van het eiland. Wat was het daar prachtig, met slechts 2 vervallen picknick tafeltjes omringd door Bergen en het meer. Foto's zullen meer zeggen, zodra ik ze weet te uploaden. De zon scheen en we zaten lekker uit de wind, waardoor je wat minder last had van de vrieskou van die dag (rond de -6). Een leuk detail was dat we gedurende de hele trip zijn vergezeld door een hond van het hostel, die gedurende de 8 uur trouw bij ons in de buurt bleef. Verder zijn we de hele dag zijn niemand tegen gekomen, en soms was het zo stil dat het bijna pijn deed aan je oren, zo afgelegen was dit.

De dag erna hadden we uiteraard de nodige spierpijn, slappe sedelingen als we zijn. We hadden nog een dag bijgeboekt (ten kosten van het oninteressantere Irkutsk), dus we konden heerlijk blijven liggen. De afgelopen dagen was het al een aantal keer in me opgekomen om te gaan zwemmen in het meer, en ik was steeds meer overtuigd dat ik het ook moest doen, ondanks de vrieskou. Nog steeds niet overtuigd nam ik deze dag voor de zekerheid toch maar een handdoek mee, je wist maar nooit. We ontmoetten nog een Zweed en een Engelsman, met wie we een ander stuk van het eiland gingen verkennen. Onderweg kwamen we zowaar een stuk strand tegen, uit de wind en in de zon. Het weer zat ook redelijk mee, een zonnige dag met -5 buitentemperatuur, +4 watertemperatuur. Hier moest het gebeuren. Langzaam uitkledend werd het steeds kouder, terwijl ik verwoede pogingen deed om warm te blijven. Samen met Joran het meer in gesprint, maar binnen no-time er weer uit want het was natuurlijk steen koud. Terwijl je je staat af te drogen in de vrieskou heb je het zowaar even warm, aangezien het in het water nog veel kouder was, en na een paar shotjes meegebrachte vodka na afloop waren we weer helemaal opgewarmd!
De volgende dag reden we weer terug naar Irkutsk, om 's avonds de trein te pakken richting Mongolie. Deze trein deed er ongeveer 30 uur over, mede vanwege een 7 uur durende stop op de grens tussen Rusland en Mongolie.

Rusland heeft niet mijn hart gestolen zoals bijvoorbeeld Zuid-Afrika dat heeft gedaan. Daar is het te kil voor, zowel het koude, gure weer, als de mensen die je zonder gene aanstraten alsof je een beroemd kunstwerk betrof. Wat me vooral zal bijblijven zijn de oneindig uitgestrekte weiden en steppen met niets, het grote temperatuurverschil tussen binnen en buiten, de diepe metro-tunnels, de hostels die eigenlijk omgebouwde appartementen waren, dat mensen denken dat je ze wel zal begrijpen als ze maar langzaam genoeg Russisch praten (kennelijk ongrijpbaar dat het bestaat dat je geen woord Russisch spreekt), de dorpjes met oude, vervallen houten huisjes waarin je je waant in de 16e eeuw, maar ook de Soviet huizenblokken, het feit dat elke stat een Lenin- en Marx-straat kent, de onverschilligheid in de politiek, dat niet iedereen altijd vodka aan het drinken dan wel lam is (sommigen mensen drinken het helemaal niet eens), en natuurlijk de trein, die als een rode draad door mijn Rusland ervaring heen loopt! Ik ben ook blij dat we de trein hebben genomen aan het begin van de winter, want ondanks de lagere temperaturen heb ik nu wel echt het gevoel in Siberie te zijn geweest. Ook wil ik absoluut nog een keer terug naar het Baikal meer in de zomer, om toch nog met een tent het eiland rond te kunnen trekken!

Tot zo ver Rusland! Het volgende verhaal zal zich toespitsen op Mongolie en Noord Korea: twee unieke landen, beiden op hun eigen manier. Ik hoop dat jullie weer tot hier hebben kunnen lezen! Het volgende bericht hoop ik dus binnenkort al te schrijven, dus zal hopelijk minder lang op zich laten wachten ;)

Liefs,
Jamie

PS. Trouwens, we zitten op dit moment in Beijing, mocht iemand het zich afvragen!